Nieuwe CSRD-wetgeving biedt kansen voor ondernemers

Bij ondernemers staat transitie hoog op de agenda. Want enkel door hun business continu aan te passen aan een sterk veranderende wereld blijven ze relevant. Maar bedrijfsleiders krijgen veel voor de kiezen: de energietransitie, een digitaliseringsgolf en een nieuwe aanpak wat betreft transport en logistiek. Dit laatste thema bespreken we met Bart Banning, sector expert Transport en Logistiek bij ABN AMRO. Hij legt uit hoe belangrijk het is om een langetermijnvisie te hebben en je goed te informeren.

Klopt. Bedrijven in de transport en logistieke sector brengen en houden - letterlijk - alles in beweging. Toen in 2020 COVID uitbrak bevonden we ons plots in een ongeziene situatie. Schepen konden niet langer uitvaren, de havens van Antwerpen, Zeebrugge, Rotterdam, etc. werden niet aangevuld met containers. Alles stond letterlijk stil. En als de logistieke sector stilvalt, dan valt de hele keten stil. Op zo’n moment zie je pas hoe cruciaal transport en logistiek is.

Het is logisch dat de impact in deze sector meteen heel groot en heel duidelijk zichtbaar was. Maar toch heeft de sector een enorme veerkracht aan de dag gelegd. De eerste twee maanden stond alles letterlijk stil. Maar nadien is het terug snel op gang gekomen en na de stilstand was er natuurlijk ook een zeer uitgesproken inhaalperiode. De wereldhandel is echt enorm gegroeid, en de logistieke sector heeft dit goed kunnen opvangen. Er is een grote vernieuwde appreciatie voor de sector die heeft getoond dit aan te kunnen. De uitdaging ligt volgens mij echter in de nabije toekomst.

Vroeger betekende transport en logistiek de fysieke verplaatsing van een product van de ene locatie naar de andere. Tegenwoordig komt er zoveel meer bij kijken. De digitalisering heeft een grote impact op de aansturing van logistieke processen. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor bedrijven om op basis van data processen te optimaliseren en andere strategische beslissingen te nemen. De energietransitie heeft als gevolg dat bedrijven voor voertuigen die worden aangedreven door fossiele brandstoffen oplossingen moeten zoeken om de CO2 emissies te verlagen. Immers, op middellange termijn zal er overgeschakeld moeten worden naar zero-emissie systemen en elektrische vervoersmiddelen. Een hele grote verandering dus. Als je weet dat er in België in het eerste halfjaar van 2023 slechts 79 volledig elektrisch aangedreven trucks zijn verkocht op een totaal van 4.800 trucks*, dan kan je alleen maar concluderen dat de weg nog lang is.

Eigenlijk staat of valt alles met een strategische visie. Met een goed doordacht plan. En dat is niet zo vanzelfsprekend. De meeste ondernemers die actief zijn in de transportsector zijn operationele denkers. Hoe kan ik mijn klanten zo snel en zo flexibel mogelijk bedienen. Maar er moet overgestapt worden naar een middellange termijn denken: de komende 3 tot 5 jaar wordt cruciaal. Waar gaan we op inzetten? Wat kunnen mijn klanten van mij verwachten? Hoe ga ik als onderdeel van een volledige logistieke keten bijdragen aan de verduurzaming? Hoe betrek ik mijn klanten hierbij?

Absoluut. In de transportsector spreekt men vaak over kleine winstmarges. Alles moet steeds sneller en goedkoper. Dat houdt heel veel potentieel tegen. Echte verandering komt er pas wanneer je de vruchten plukt van investeringen en samenwerking in de keten. Om de keten te verduurzamen zal dus gezocht moeten worden naar de grootste meerwaarde. Dat vraagt natuurlijk een investering van tijd, geld en innovatief denken.

Eigenlijk is het onze taak om vanuit een kritische maar constructieve houding de juiste vragen te stellen. Zo kan je alles in kaart brengen en pijnpunten blootleggen. We helpen ondernemingen dus wel in het meedenken in het plan, maar we gaan het niet volledig voor hen uittekenen. Dat is aan de ondernemer zelf. Het is als logistiek bedrijf natuurlijk steeds belangrijk om goed te segmenteren naar de profielen en wensen van opdrachtgevers zodat je strategische beslissingen kan nemen en je zo efficiënt mogelijk te werk kan gaan. Een voorbeeld is de energietransitie. Die vraagt om strategische aanpak van je fleet management. Op welke schaal en wanneer ga je je wagenpark elektrificeren. En hoe ga je de energievoorziening organiseren? Er zijn logistieke bedrijven die hun eigen laadpleinen aanleggen, inclusief de aanstelling van een ‘energy manager’. Maar alles hangt af van de noden van het bedrijf. Geen enkel advies is hetzelfde. Het is ons doel om een bedrijf te helpen om toekomstbestendig te worden – in de hele brede zin van het woord.

Binnen ABN AMRO hebben we veel sectorexpertise. We brengen rapporten uit over de thema’s die onze klanten bezig houden, gaan met hen hierover in gesprek, staan op podia tijdens evenementen, en we adviseren onze interne collega’s voor het vormgeven van ons beleid. We hebben als financiële instelling een grote verantwoordelijkheid om de transitie te doen slagen. Door samen te werken met bedrijven én verstand te hebben van hun business kunnen we echt een verschil maken.

Ik zou hen vooral zeggen: laat de trein niet aan je voorbij gaan! Het is nu het moment om in te stappen en je strategie te bepalen om je bedrijf toekomstbestendig te maken. Zet je er niet op in, dan zal je binnen enige tijd eraan ten onder gaan. Naast je eigen motivatie om te verduurzamen neemt ook de regelgeving toe. Denk aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) die er zit aan te komen. Dit is internationale regelgeving die voortkomt uit de Green Deal en rapporteert over de wijze waarop bedrijven omgaan met Environmental, Social en Governance (ESG) issues. Vanuit het environmental thema dwingt het verladers en logistieke bedrijven in de keten te rapporteren over hun CO2 emissies. Meer specifiek wordt deze rapportage verdeeld in Scope 1, 2 en 3 emissies. Voor logistieke bedrijven is het van belang te weten dat de Scope 3 uitstoot van een opdrachtgever wordt veroorzaakt door de uitstoot van hun leveranciers, dus ook de logistieke activiteiten. Dus zullen logistieke bedrijven door hun opdrachtgevers worden benaderd om een opgave te doen van de CO2 uitstoot, én mee te denken over de wijze waarop het reductiepad in de komende jaren wordt uitgestippeld. Een concreet voorbeeld dat logistieke bedrijven ook op dit thema hun strategie moeten aanpassen om een antwoord te hebben op de veranderende behoeften van hun opdrachtgevers.

Zo zou je het kunnen bekijken. Of misschien zelfs als een bedreiging. Maar het zal ook een geweldig instrument zijn voor logistieke bedrijven (groot en klein) om het initiatief te nemen en de samenwerking op te zoeken met klanten. Het biedt net een kader om samen met klanten duurzame verbetertrajecten uit te werken en te dragen.

Maar ik realiseer me natuurlijk wel dat de bedrijfsleiders heel veel op hun bord hebben en niet alles zelf kunnen doen. Daarom zou ik ook hen aanraden: zoek de kennis bij de experten. Of het nu je accountant is, of je sectorvereniging of je bank: vraag hulp aan zij die er het meeste over weten. In Vlaanderen is er bijvoorbeeld FEBETRA (Federatie van Belgische Transporteurs en logistieke medewerkers). Zij beschikken over veel kennis en expertise. Speciale aandacht gaat hier naar de kleinere bedrijven. Ook zij moeten de transities omarmen, maar hebben vaak een gebrek aan capaciteit. Voor de toekomstbestendigheid van de sector zullen we juist ook die kleinere bedrijven hard nodig blijven houden. Zij vormen vaak de ‘flexibele schil’ van de middelgrote en grote transportspelers van de wereld. We moeten ook hen dus echt zo goed mogelijk bijstaan.

Ik ben best optimistisch. De logistieke sector vervult een belangrijke rol in de maatschappij en voor bedrijven in andere sectoren. We zien op dit moment dat bedrijven steeds vaker willen verduurzamen vanuit een intrinsieke motivatie. En dus niet enkel om aan de regelgeving te voldoen. Een belangrijke evolutie! Dit vertaalt zich ook op de arbeidsmarkt: de jonge generatie heeft een voorkeur om te werken voor bedrijven die hier serieus op inzetten. Maar nogmaals, het startpunt is visie en strategie.

In deze podcast gaat Bart Banning in gesprek met Filip de Clerq (CEO Gilbert de Clerq) en Steve Sel (VIL)

Lees verder in de transport- en logistieksector

Na een lastig jaar, waarin de internationale handel afnam door een snelle afbouw van overtollige voorraden, heeft de transportsector een voorzichtig herstel ingezet. Begin 2024 stegen zowel in de containervaart als in de luchtvaart de goederenvolumes. Dankzij de aantrekkende economische groei kan de sector verder herstellen. Het herstel wordt echter geremd door een lagere vraag naar bouwmaterialen. Intussen krijgt het wegvervoer de komende jaren te maken met een stapeling van milieuregels.

Bekijk alle artikelen