Zakelijke dienstverlening groeit ondanks personeelstekorten
Een tekort aan arbeidskrachten drukt de groei van bedrijven in de zakelijke dienstverlening. Ondernemers hangt bovendien boven het hoofd dat een deel van het grote aantal zzp’ers in de sector niet langer op dezelfde basis werk mag verrichten.
De sector Zakelijke Dienstverlening groeit naar verwachting met 1,5 procent in 2025 en 0,5 procent in 2026. Voor het bruto binnenlands product (bbp) is de verwachte groei 1,5 procent in 2025 en 0,8 procent in 2026. De sector Zakelijke Dienstverlening is de grootste sector van de Nederlandse diensteneconomie. Qua toegevoegde waarde draagt de sector zo’n 15 procent bij aan het bruto binnenlands product (bbp). De sector is conjunctuurgevoelig en deint over het algemeen mee met de macro-economische ontwikkeling.
Zakelijke dienstverlening bestaat uit een waaier aan zeer uiteenlopende bedrijven, waaronder professionele dienstverleners zoals accountants en advocaten, facilitaire dienstverleners zoals schoonmakers en beveiligers, en HR-dienstverleners zoals uitzenders en detacheerders. Voor de professionele dienstverleners wordt 3 procent groei verwacht en voor facilitaire dienstverleners een groei van 2 procent. ABN AMRO voorziet stagnatie voor HR-dienstverleners, dus 0 procent groei. Uitzendbedrijven hebben moeite om mensen te vinden en aan zich te binden; het aantal uitzendkrachten is met 7 procent gedaald in een jaar.
Personeelstekorten zijn de belangrijkste belemmering voor ondernemers in de sector wat niet verwonderlijk is aangezien mensen de belangrijkste productiefactor zijn in de sector. Gezien de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt blijven personeelstekorten naar verwachting in 2025 de belangrijkste belemmering. Volgens ondernemers in de zakelijke dienstverlening, die moeite hebben om nieuw talen aan te trekken, leidt het personeelstekort tot ‘hoge werkdruk’ onder het zittende personeel.
Aanstekelijk werkgeverschap
Het is bemoedigend dat het welzijn van werknemers desondanks verbeterd is, zo blijkt uit de Sectorale Welzijnsmonitor van ABN AMRO, met name door verbetering van de werk-privébalans. Het lijkt erop dat in elk geval een deel van het personeel in de zakelijke dienstverlening de krapte weet te gebruiken als breekijzer voor betere arbeidsvoorwaarden.
Werkgevers realiseren zich dat ze een aantrekkelijk totaalpakket moeten bieden in een arbeidsmarkt gekenmerkt door schaarste, aldus arbeidsmarktstrateeg Wim Davidse. “Mensen willen bij een bedrijf werken dat ze begrijpt en uitdaagt en waar ze zichzelf herkennen.” Dat betekent minder nadruk op efficiëntie en meer op verbinding en gezamenlijke waarden. De krappe arbeidsmarkt, waarin werknemers wat te kiezen hebben, werkt hier als katalysator voor veranderingen op de bedrijfsvloer. “Zonder wat ik noem ‘aanstekelijk werkgeverschap’, krijg je simpelweg de mensen niet”, aldus Davidse.
Risico op schijnzelfstandigheid, ook in zakelijke dienstverlening
In de zakelijke dienstverlening werken relatief veel zzp’ers. Maar liefst een kwart van alle werkzame personen in de zakelijke dienstverlening is zzp’er. Wat betreft het aantal zzp’ers is de zakelijke dienstverlening daarmee zelfs de grootste sector, met 328.000 zzp’ers in het derde kwartaal van 2024. Vooral consultants, boekhouders en juridisch adviseurs bieden hun diensten aan als zzp’er, maar ook cateringmedewerkers, beveiligingsmedewerkers en schoonmakers zijn in die hoedanigheid actief.
Het aandeel zzp’ers is de afgelopen vijf jaar toegenomen in de zakelijke dienstverlening, zie grafiek. Beveiligers bijvoorbeeld zijn veel vaker als zzp’er werkzaam en hebben veel minder vaak een oproep- of invalcontract. Bij schoonmakers valt op dat ze vaker een vast contract hebben en minder vaak zzp’en dan vijf jaar geleden.
Vanaf 1 januari 2025 handhaaft de belastingdienst strenger op schijnzelfstandigheid. Hiermee gaat een uitgesproken wens van het kabinet in vervulling om het aantal zelfstandigen terugdringen. De minister van Sociale Zaken, Eddy van Hijum, spreekt van “code oranje” omdat Nederland zoveel meer zzp’ers telt dan ons omringende landen. Belastinginspecteurs richten zich in eerste instantie op sectoren waar veel schijnzelfstandigheid vermoed wordt, zoals de zorg en het onderwijs.
Maar ook werkgevers in de zakelijke dienstverlening lopen het risico op boetes en naheffingen als sprake is van schijnzelfstandigheid. Het risico bestaat vooral bij inbedding in de organisatie en aansturing, dus gezagsuitoefening. Het is de vraag of facilitaire dienstverleners, zoals beveiligers, nog als zzp’er kunnen werken. “Maar ook interim-professionals in HR, Finance of zelfs management lopen risico”, aldus Hugo-Jan Ruts, zzp-expert en hoofdredacteur van ZiPconomy. "Tegelijkertijd hebben ze vaak de mogelijkheid om hun opdracht zo aan te passen dat het toch voldoet aan de criteria voor zelfstandigen."
Net als in andere sectoren kunnen werkgevers de risico’s op schijnzelfstandigheid beperken middels de stappen die we in het stuk ‘Werkgevers worstelen met handhaving schijnzelfstandigheid’ hebben beschreven. Dat wil zeggen, de zzp’er kan in dienst treden, de afspraken kunnen veranderd worden, of er kan via detachering op een risicoloze en ‘legale’ wijze over de arbeid worden beschikt.
De vraag naar en het aanbod van flexwerk worden vooral bepaald door structurele factoren, zoals bijvoorbeeld de vergrijzing. Als wetgevers en handhavers erin slagen om het aantal zzp’ers terug te dringen, zullen andere vormen van flexwerk toenemen, verwacht ABN AMRO. Een recent voorbeeld van dit ‘waterbedeffect’ is het aangekondigde plan van Uber Eats om niet meer met zelfstandigen te werken, maar wel met uitzendkrachten.
Meer informatie
Lees alle feiten en ontwikkelingen in het rapport 'Werkgevers worstelen met handhaving schijnzelfstandigheid'.
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
Een stapje voor met onze sectorexpertise
Voor elke ondernemer is het belangrijk om te weten wat er nu speelt, maar vooral wat er komen gaat. Baseer beslissingen op de ontwikkelingen en trends in de sector. Onze sectorexperts weten wat er speelt. Zie waar de kansen liggen. Nét dat stapje voor.
Bekijk de prognoses van alle sectoren voor 2025
Lees verder in de sector zakelijke dienstverlening
Zakelijke Dienstverlening is de smeerolie van de Nederlandse kenniseconomie. In deze sector worden nieuwe manieren van werken veelal het eerst worden toegepast en het is daarmee een belangrijke aanjager in de transitie naar een circulaire economie.
